Компаниите во Македонија (а веројатно и на Балканот) се карактеристични по
хиерархиска организациска структура и традиционална корпоративна култура. Што
значи ова? Вообичаено во организациската структура има многу раководни нивоа,
различни менаџерски структури, бирократија и шефување. Целта на компаниите е
профит, наместо задоволни клиенти, задоволни вработени, општествено добро. Од
друга страна, вработените ја следат организациската
структура на компанијата и нивна главна цел е да стигнат повисоко во
хиерархијата, наместо да го дадат целиот свој перформанс и да бидат лидери без
титула. Поволностите и мотивациите што вработените ги добиваат се минимални; оние
компании што можат да си дозволат, дел од вработените ги мотивираат со
минимални годишни бонуси, а останатите компании во неможност да си дозволат таков
луксуз, не прават ништо. Но, во тешки периоди на криза, кога компаниите се
финансиски притиснати, овие бонуси скоро и да исчезнуваат. Вработените се се`
понезадоволни, притиснати, работат под стрес, нарушени меѓучовечки односи и
интриги. Во такви услови, не само што не може да го дадат својот максимум, туку
веројатно и одбиваат да се вложат - немаат мотив, а со тоа и основната цел на
компаниите (профит) не може да се постигне. Оттука, потребно е компаниите
сериозно да размислуваат за воведување нова корпоративна култура и хиерархија и
поставување други цели покрај профитот.
Една успешна приказна за практикување неформална корпоративна култура е
компанијата Гугл, која на сите ни е добро позната. Гугл е мултинационална компанија со 34000
вработени (а започнала со само 3), основана во 1998 година, лидер во
информатичката технологија и водечки интернет провајдер. Нивната стратегија е
да ги привлечат најпаметните “умови” во нивната компанија и да имаат најзадоволни
клиенти. Но, за да го постигнат тоа практикуваат неформална корпоративна
култура. Слоганот на нивната корпоративна култура и стратегија е “Не биди зол”,
што го одразува третманот кон нивните корисници и вработени. Тоа е слоган за
обезбедување на најдобрите производи и услуги на корисниците, со истовремено
негување на меѓусебна почит и доверба помеѓу вработените. Нивната статегија ја
исполнуваат преку постојано поттикнување креативност, тимска работа и
инвентивност на вработените. За да можат вработените да го дадат својот
максимум, Гугл ги третира како свои клиенти. Во нивната стратегија, тие се
фокусираат на сите аспекти за тоа вработените да бидат задоволни: работната атмосфера
и комфор, потребните обуки за работната позиција и професионален развој,
слобода за размислување, искажување на своите ставови без да бидат укорени или
исмеани, слобода за креативност и иновативност, па до најразлични финансиски
бенефити. Вработените во Гугл го даваат максимумот од себе за компанијата,
взаемно се почитуваат и си помагаат на проектите, се доживуваат како семејство,
а стапката на вработени кои си заминуваат е минимална (иако конкуренцијата е
висока). Ваквата корпоративна култура и` овозможи на компанијата да биде лидер
во својата индустрија со креативни производи но и со профит, а според магазинот
Fortune и институтот “The Best Company to Work For” неколку години по ред е најдобра
компанија за работа.
Македонските компании веројатно не можат да си ги дозволат финансиските
бенефити кои Гугл им ги овозможува на вработените. Но, и Гугл не бил отсекогаш
финансиски толку моќен, туку од самиот почеток ја практикувал неформалната
корпоративна култура. Во услови на економска криза, ликвидносни проблеми и
финансиски потешкотии, македонските компании може да промовираат и поттикнуваат
култура на почитување на вработените, тимска работа, иновативност и
креативност. Исто така, пожелно е да се намали високата хиерархиската структура:
водачи да бидат мал број луѓе, а останатите да бидат лидери без титула. Ваквата
култура ќе го промени и чуството за припадност на вработените кон компанијата, па
и нивниот мотив ќе порасне. Успесите и целите (профит, но и задоволни клиенти и
вработени) сигурно нема да изостанат.
Благица Петрески, докторант
Главен Економист во "Finance Think"
Comments
Post a Comment